EEN TOTAALVISIE OP EEN VERSTERKT LOKAAL BESTUUR IN VLAANDEREN
Uit het seminarie dat het steunpunt bestuurlijke vernieuwing organiseerde in november 2021 en de gedachtewisseling met minister Somers, werd collectief de meerwaarde aangevoeld van een wat meer integrale toekomstvisie in voorbereiding van 2024. Dat wordt nu als een groot gemis ervaren. Zowel onderzoekers, ambtenaren, als de beleidsmakers zelf hebben daaraan een grote behoefte. Een grondstroom benoemen en consequent ook als leidraad/houvast hanteren kan veel rust en duidelijkheid bieden in de toekomst. Dat kan natuurlijk moeilijk in de klassieke onderzoeksprojecten worden ingebed omdat daar vaak met nieuwe onderzoekers wordt gewerkt. Hier zijn eerder zeer ervaren academici en experten nodig. We hebben ervaring met dergelijke processen in de Hoge Raad voor Binnenlands Bestuur of de Commissie voor Bestuurlijke Organisatie en VLABEST. Het gaat niet over nieuw onderzoek zelf maar over een integratie van afgelopen en lopend onderzoek binnen verschillende disciplines met daarbij een goede bestuurskundige analyse in functie van de politieke elementen, gevoeligheid en haalbaarheid van diverse toekomstscenario’s.
We willen graag de tijd tot 2024 zeer gericht invullen met een duidelijk traject om te komen tot een toekomstbeeld en voorstel tot een sterke, slagkrachtige overheid met een belangrijke rol voor lokale besturen daarin. De keuzes die daarin moeten worden gemaakt en het stappenplan daarnaartoe moeten helder zijn opgelijst in een memorandum dat in de onderhandelingen van een nieuw regeerakkoord concreet op tafel ligt in 2024. Een mogelijkheid is om te werken met scenario’s waardoor de politieke meerderheid daarin nog de nodige timing, keuzes en (eventueel tussen)stappen kan kiezen. In ieder geval komen telkens verschillende aspecten aan bod: taakstelling/autonomie, capaciteit, financiering, democratie/participatie. Ook in het LOCREF-boek worden soortgelijke types hervormingen benoemd:
1. Reorganization of local service delivery (external organization)
2. Managerial reforms (internal organization)
3. Territorial and functional rescaling
4. Democratic reform
Onderzoeksgroep Politics and Public Governance (UAntwerpen), met ondersteuning van de andere partners